| ایراس؛ روابط ایران و روسیه دارای سنت تاریخی-فرهنگی دیرینه ای است. سرزمین نیژه گارودسکایا از قدیم، نقش چهار راه فرهنگی را ایفا می کرد و حضور فعالی را در توسعه این ارتباطات داشته است. ایرانی زبانان بومی که مشترکاتی با زبان های اسلاو دارند، از قدیم در منطقه اروپای شرقی زندگی می کردند. آنها وارد بخش های میانی و بالایی رود ولگا که در شمال با مردمان فین – اوگری[1] و بالتیک – اسلاو، مجاور و در تماس بودند، شدند. باستان شناسان با توجه به داده هایشان گمان می کنند در منطقه ی "موروم"[2] و "ناواشینو"[3] در هزاره های اول و دوم پیش از میلاد، قبایل هندی – ایرانی زندگی می کردند. ارتباط بخش های بالایی و میانی ولگا با قبایل "سکا"[4] و "سرمتی"[5] ایرانی زبان از سده های ۴-۶ پیش از میلاد مسیح، و از اواخر هزاره اول پیش از میلاد مسیح وجود داشته است و تا سده های ۵-۶ بعد از میلاد مسیح بصورت دائمی حفظ شده است. پس از آنکه قبایل ایرانی زبان در حوزه ولگا، هژمونی خود را از دست دادند، قبایل اسلاو شرقی و در ادامه، پادشاهان روس، ارتباط خود را با اقوام ایرانی زبان "آلان"[6] ، که از اجداد اقوام تاجیک های اوستیا بودند و در زبان روسی باستان "مردم یاسی"[7] نامیده می شدند، ادامه دادند. شاهزاده ماریا شوارنووا، همسر شاهزاده استان ولادیمیر – وسیه وولد بالشویه گنیزدو، و مادر بنیانگذار شهر نیژنی نوگراد – گئورگی وسیه والودوویچ، و به تبع، مادربزرگ الکساندر نفسکی، از قبایل "یاسی" (اوستیایی) بود که تحقیقات کارشناسان، از جمله مورخ اهل نیژنی نوگراد – آ.آ. کوزنیتسوف، که بررسی جامعی در این زمینه انجام داده است، نژاد وی را تأیید می کند. شهر نیژنی نوگراد که در سال ۱۲۲۱ توسط گئورگی وسیه والودوویچ، پایه گذاری شد بواسطه موقعیت خود، مرکز جذابی برای بازرگانی بود که در مهمترین مسیر ترابری قرار داشت. مسیرهای تجاری از شهرهای روسیه، شمال اروپا و سواحل دریای خزر، در اینجا به هم میرسیدند. بدین ترتیب، مسیر کاروان های بازرگانان از ایران و آسیای میانه از این شهر می گذشت. این شهر به نوبه خود، به دروازه کشورهای شرق تبدیل شد. مسیر رود ولگا، از قدیم برای تجار و بازرگانان ایرانی و بخارایی، مشهور و معروف بود. از مورخ اهل نیژنی نوگراد نقل شده است که اولین اخبارموثق از فعالیت تجاری اهالی ایران و آسیای میانه، به سده ۱۴ برمی گردد. در این زمان، تجار ایرانی، خیوه ای[8]، بخارایی، تاتاری و ارمنی برای تبادل کالا سالانه به نیژنی نوگراد می آمدند. بازرگانان ایرانی کالاهای خود را به سرزمین های روسی می آوردند از جمله: پارچه های رنگارنگ کتان، ظروف چینی گران قیمت و میوه (بیشتر، خشکبار). در سال ۱۸۱۷ محل بازار هفتگی از حوالی منطقه "ماکاریوو" به بخش "استرلکا" در نیژنی نوگراد انتقال داده شد. فعالیت تجاری تجار، نه تنها کم نشد بلکه رشد هم داشت. در محوطه بازار هفتگی کالاها، مسجدی قرار داشت که بازرگانان ایرانی به آن می رفتند. در اواسط سال های دهه ۱۸۵۰ در کارخانه "سورمووا" (که بعدها "سورمووای سرخ" نامیده شد) کشتی های پروانه دار با اسامی "پرسیانین"، "خیوینتس"، "کورد" و "بخارتس" ساخته می شدند. شانزدهمین نمایشگاه هنری و صنعتی سراسر روسیه که از بیست و هشتم ماه می تا یکم اکتبر ۱۸۹۶ در نیژنی نوگراد برگزار شد نقش زیادی در گسترش تبادل فرهنگ بین ایران و روسیه ایفا کرد. اهمیت این نمایشگاه، نه تنها به عنوان یک رویداد اقتصادی، بلکه یک رویداد فرهنگی – تاریخی، بسزاست. نمایندگان ملت ها که کیلومترها از هم دور بوده و دارای مذاهب و زبان های مختلفی بوده اند این امکان را پیدا کردند تا با فرهنگ یکدیگر در یک مکان آشنا شوند. این مکان، بازار هفتگی کالاها در نیژنی نوگراد بود. در محوطه آن، ساختمان غرفه های نمایشگاهی متعددی قرار داشت. مجموعه نمایشگاهی عظیمی به مساحت ۸۴ هکتار وجود داشت. برای آماده سازی نمایشگاه، توسط نیکلای دوم، کمیته ویژه ای به ریاست وزیر دارائی "س.یو. ویته" ایجاد شد. دولت اقدامات بی سابقه ای را اتخاذ کرد – اولین تراموای در نیژنی نوگراد راه اندازی شد، خط کشتی بخار و راه آهن دوطرفه افتتاح شد. پل جدیدی را بر روی رودخانه ی "آکا" ساختند. نمایشگاه از ۲۰ بخش تشکیل می شد. یکی از این بخش ها که قسمت آسیای میانه (یا فقط آسیا) نامیده می شد بر اساس طرحی از پروفسور آ.ن. پامرانتسف به سبک شمال آفریقا، با برج ها و گنبدها ساخته شد و به ارتباطات تجاری روسیه با ایران و آسیای میانه اختصاص داده شد. اکثر موارد نمایشگاه، به مردم شناسی مربوط بود – شمایل و مانکن ها در لباس های ملی زیبا و گران قیمت، فرش ها، تعداد زیادی ظروف آشپزخانه، مدل های منازل ساختمانی و لباس ها. در دوره شوروی، نیژنی نوگراد (که در آن زمان "گورکی" نامیده می شد) نه تنها بزرگترین مرکز تجاری و صنعتی روسیه، بلکه مرکز علم و آموزش محسوب می شد. موسسات آموزش عالی شهر گورکی، سهم زیادی نه تنها در آمادگی دانشجویان روسیه، بلکه دانشجویان دیگر جماهیرشوروی سابق از جمله تاجیکستان، را دارا بود. بدین ترتیب، در سال ۱۹۸۴ در انستیتوی آموزگاری دولتی گورکی، دانشکده زبان نیز تأسیس شد. هدف این بخش، تربیت مدرسان زبان و ادبیات روسی برای کار در دیگر جماهیر شوروی سابق بود. در این بخش، گروهی از دانشجویان تاجیک نیز درس می خواندند. آخرین فارغ التحصیلان این دانشکده، در سال ۱۹۹۶ و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بوده اند. از سال ۲۰۰۹ تحصیل دانشجویان تاجیک در دانشگاه دولتی آموزگاری نیژنی نوگراد از سر گرفته شد. شهروندان تاجیکستان در دیگر موسسات آموزش متوسطه و عالی نیژنی نوگراد در حال تحصیل می باشند. در حال حاضر، دانشگاه لوباچفسکی این استان، تنها دانشگاه مورد تأیید وزارت علوم ایران می باشد که در بین ۱۵ دانشگاه برتر روسیه قرار دارد و به عنوان مرکز علمی – پژوهشی، دانشجویانی را از سراسر جهان به خود جذب می کند. اولین حضور دانشجویان ایرانی در این دانشگاه به سال ۲۰۱۱ برمی گردد. در حال حاضر تنها یک ایرانی از این دانشگاه در رشته زبان و ادبیات روسی در مقطع دکترا فارغ التحصیل شده است و چندین دانشجوی دیگر در رشته های زبان و ادبیات روسی و علوم سیاسی در حال تحصیل می باشند. نمایندگان ایرانی زبانان در استان گورکی، در دوره شوروی نیز زندگی می کردند، اما جوامع ایرانی زبان دور از وطن، تنها در اوایل دهه ۹۰ میلادی در اینجا شکل گرفته اند. این موضوع، بیشتر به خاطر وخامت شدید وضعیت اقتصادی در جماهیر شوروی سابق بوده است. بدین ترتیب، جمعیت زیادی از مهاجران از مناطق دارای جمعیت ایرانی زبان، به خاک روسیه و از جمله به استان نیژگارودسکایا سرازیر شدند. افزایش تدریجی جمعیت اقوام ایرانی زبان، منجر به درک ضرورت تشکیل انجمن های ملی – فرهنگی مختلف شد. طی دهه اول سده ۲۱ یک سری از این انجمن ها تأسیس شد. ۲۳ آگوست ۲۰۱۱ "بنیاد ایرانی زبانان" در استان نیژه گارودسکایا تأسیس شد. هدف این بنیاد جدید، تبلیغ فرهنگ نژادهای ایرانی زبان می باشد که نمایندگان آن در منطقه زندگی می کنند، همکاری در زمینه ارتباطات بین فرهنگی در بین ایرانی زبانان و دیگر ملت های این استان، و همچنین پشتیبانی از ارتباطات فرهنگی بین روسیه و دولت های ایرانی زبان می باشد. بدین ترتیب، روابط بین مردمان اسلاو، بخصوص روس ها با ایرانیان، در طی سده های متمادی رو به گسترش بوده است. این ارتباطات در حوزه های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی می باشند. از لحاظ تاریخی، منطقه نیژه گارودسکایا، جایگاه ویژه ای در این همکاری متقابل دارد که مشروط به موقعیت جغرافیایی ویژه آن است. این همکاری متقابل هیچگاه بطور کامل متوقف نشده است و تا به امروز ادامه دارد. ترجمه و تألیف: محمد محمدیان، دکترای زبان و ادبیات روسی؛پی نوشت ها:[1] مردمان فین‌واوگری دربرگیرندهٔ مردمانی‌است که به یکی از زبان‌های فین‌واوگری سخن می‌گویند. این مردمان عبارتند از فین‌ها، مجارها،استونیایی‌ها و مردوین‌ها. زبان این مردمان شاخه‌ای از زبان‌های اورالی است. [2] شهر موروم (به روسی( Муром) :در کشور روسیه و در اوبلاست ولادیمیر واقع شده است. [3] شهر ناواشینو به روسی: ( Навашино) در کشور روسیه و در اوبلاست نیژنی نووگورود واقع شده است. [4] سَکاها دسته‌ای از مردمان کوچ‌نشین ایرانی تبار بودند که محل زندگی آنان از شمال به دشت‌های جنوب سیبری، از جنوب به دریای خزر ودریاچه آرال، از خاور به ترکستان چین و از باختر تا رود دانوب می‌رسید. [5] سَرمَت یا سرم‌ها یکی از مجموعه اقوام باستانی ساکن استپ‌های جنوب روسیه بودند. سرمت‌ها قومی ایرانی‌زبان بودند و شاخه غربی از سکاها بشمار می‌آمدند که در قرن ۴ و ۵ پیش از میلاد زندگی می‌کردند. [6] اَلان‌ها یکی از اقوام ایرانی‌تبار شمالی عهد باستان بودند. نام الان صورتی از واژه آریا است. بازمانده این قوم که در اوستیا در مرز روسیه و گرجستان زندگی می‌کنند قومیت و زبان خود را ایرون می‌نامند. [7] مردم یاسی به مجاری:( Jász) گروهی از اقوام ایرانی‌تبار هستند که از اوایل قرون وسطی از ناحیه قفقاز به سمت مجارستان مهاجرت نموده‌اند. [8] خیوه به ازبکی Xiva / Хива) ( به روسی ( Хива) نام شهری است با حدود نیم میلیون نفر جمعیت در استان خوارزم ازبکستان، واقع در ۲۵ کیلومتری جنوب گرگانج. شهر خیوه در حدود هزار کیلومتری شمال غرب تاشکند، پایتخت ازبکستان، و در ۶۰۰ کیلومتری شمال بخارا واقع شده‌است و اقتصاد آن برپایه کشاورزی است.منابع: ۱. Храмцовский Н. История и описание Нижнего Новгорода. Н. Новгород:۱۹۹۸. ۲. Демидов В. Селения поздняковской культуры. (Электронный документ) Режим доступа:http://azimut.psn.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=۱۳۲&Itemid=۷۱(дата обращения: ۲۴. ۱۰. ۲۰۱۱ г.). ۳. Кузнецов А. А. Источниковедческие аспекты проблем биографии Георгия Всеволодовича.// с. ۲۷۷-۳۱۱// Мининские чтения: Труды научной конференции. Нижегородский государственный университет им. Н. И. Лобачевского (۲۰-۲۱ октября ۲۰۰۶ г.) – Нижний Новгород: Изд-во ННГУ, ۲۰۰۷. – ۴۹۶ с. ۴. Макарьевско-Нижегородская ярмарка. Очерки истории. Н. Новгород:۱۹۹۷., с ۲۷ ۵. Жмакин Е. В. Прозаические миниатюры из жизни основателей Сормовского завода и их окружения. (Электронный документ) Режим доступа: http://sormovo.libnn.ru/node/۱۵۳?page=۰,۳۶ (дата обращения: ۲۵. ۱۰. ۲۰۱۱г.). ۶. Отделы и павильоны XVI Всероссийской промышленной и художественной выставки ۱۸۹۶ года. (Электронный документ). Режим доступа: http://www.bg-znanie.ru/article.php?nid=۱۶۳۱۲ (дата обращения: ۲۵. ۱۰. ۲۰۱۱ г.). ۷. Боев Э. Б. Таджикские студенты в Нижнем Новгороде. (Электронный документ) Режим доступа: http://www.umed۲۰۰۸.ru/news/۲۱-tadzhikskie-studenty-v-nizhnem-novgorode.html (дата обращения: ۲۵. ۱۰ ۲۰۱۱ г.). ۸. В Нижегородской области появилась общественная структура, способствующая распространению культуры ираноязычных народов России// Главное управление Министерства юстиции по Нижегородской области. (Электронный документ) Режим доступа: http://www.minjust-nn.ru/?id=۹۷۷۵ (дата обращения: ۲۵. ۱۰. ۲۰۱۱ г.). انتهای متن/ |  |
↧
تاریخچه روابط ایران و شهر نیژنی نوگراد روسیه
↧