ایراس؛ استیون لی مایرز، جو بیکر و جیم یاردلی طی یادداشتی با عنوان "پوتین و رفقایش" در نیویورک تایمز، به بررسی حلقه دوستان رئیس جمهور فدراسیون روسیه می پردازد و فعالیت های هر یک را به طور مجزا بررسی می کند. ایراس این یادداشت را که در ۲۷ سپتامبر منتشر شد، طی چهار شماره منتشر کرده است.► رفقای من همه چیز را در اختیار دارندبرای اینکه درک کنیم که چگونه بانک روسیه توانسته به سراسر جهان دسترسی پیدا کند و چگونه از فرصت های مالی بین المللی برای مخفی کردن فعالیت های خود بهره می برد، می توان به سراغ ساختمان شماره ۱۳ در خیابان کارپاتو در نیکوزیا رفت. آنجا نشانی ثبت شده شبکه رسانه ای با مسئولیت محدود Med Media است؛ شرکتی که در نمودار گردش کار بانک روسیه وابسته به شرکتی دیگر با عنوان ویدئو اینترنشنال است. در بازار عجیب و غریب روسیه، بنگاه های خبرپراکنی، زمان تبلیغات خود را مستقیما نمی فروشند. آنها این کار را از طریق واسطه هایی همچون ویدئو اینترنشنال انجام می دهند که زمان تبلیغات را به صورت کلی می خرند و سپس آن ها را به مشتریان خود می فروشند. مد مدیا با داشتن ۲۰ درصد، بزرگترین سهامدار ویدئو اینتنشنال است. مد مدیا تنها در قبرس به ثبت رسیده و ساختمان مربوطه هیچ شباهتی به دفتر مرکزی چنین شرکتی ندارد و تنها ساختمانی کوچکی است که پنجره آن رو به باغی کوچک باز می شود. مالک این ساختمان "آگاتی زینونوس"، هرگز نام مد مدیا و یا هر شرکت دیگری که در آنجا ثبت شده باشد را نشنیده است. برای شناخت و واکاوی ساختار در هم تنیده ویدئو اینترنشنال باید به سه سال پیش برگشت. بر اساس مصاحبه مدیر اجرایی این شرکت در سال ۲۰۱۳، بانک روسیه و چند شرکت دیگر، آن شرکت را خریدند. ویدئو اینترنشنال، ۷۰ درصد بازار تبلیغاتی روسیه را در اختیار خود دارد. حال آنکه در ماه های قبل از فروش آن، دولت روسیه با شتابزدگی، قانونی ضد انحصاری را وضع کرد که بر اساس آن شبکه های تلوزیون ملی از خرید موسسات فروش تبلیغات و کنترل بیش از ۳۵ درصد این بازار منع شدند. بر اساس این قانون ویدئو اینترنشنال بسیاری از قراردادهای خود را از دست داد. اما سقوط و نگون بختی ویدئو اینترنشنال برابر با خوشبختی و کامیابی بانک روسیه بود. قانون جدید ارزش ویدئو اینترنشنال را به شدت پایین آورد و بانک روسیه نیز آن را خرید. در همان حال که ویدئواینترنشنال بسیاری از قراردادهای خود را ملغی کرد، مالکین جدید، آن را به گونه ای مدیریت کردند که سودآور شد. الکساشنکو معاون اسبق وزیر دارایی، به تفسیری کنایه آمیز در این باره می گوید «دوستان من همه چیز را در ید اختیار خود گرفتند، در حالی که دشمنان من به قانون چسبیدند.»► خیزش بانک روسیه و پوتین در میان آنهایی که در ساختار جدید ایفای نقش می کنند، رسانه CTC نیز به چشم می خورد. این شرکت که چندین شبکه تلوزیونی را در مالکیت خود دارد تا حدودی تحت تملک یکی از شعبات بانک روسیه است. CTC سالانه مبلغی حدود ۸۰ میلیون دلار به عنوان مشاوره پرداخت می کند؛ تا زمانیکه این ساختار به ویدئو اینترنشنال اجازه می دهد تا در چارچوب قوانین روسیه فعالیت کند ممکن است CTC با خطر نقض تحریم های آمریکا روبرو باشد. با وجود آنکه CTC بنگاه خبرپراکنی روسی است، ولی دفتر اصلی آن در ایالات متحده مستقر است و سهام آن نیز در بورس نزدک معامله می شود. این تحریم ها شرکت های مستقر در خاک ایالات متحده همچون CTC از انجام معامله با شرکت ها و نهادهایی همچون بانک روسیه که عمده سهامداران آن تحت تحریم هستند را منع کرده است. اما آیا این امکان وجود ندارد که بتوان درباره بانک روسیه که بیشترین سهم ویدئو اینترنشنال را دارد به تحقیق و بررسی پرداخت. آمارها نشان می دهد که حداقل بر روی کاغذ سهام آن، تحت مدیریت یکی از شعبات این بانک، زیر ۱۵ درصد است. قریب به اتفاق سهامداران آن در پناه شرکت هایی چون مد مدیا در خیابان کارپاتو در نیکوزیای قبرس مخفی شده اند. قبرس یکی از مراکز پرتراکم مالی و تجاری دنیا با یکی از کمترین نرخ مالیات و قوانین مالیاتی است که به خارجی ها این امکان را می دهد که ظرف چند روز شرکت های خود را ثبت کنند. نزدیک به ۲۷۰ هزار شرکت در آنجا به ثبت رسیده است و بسیاری از آنها تنها مکانی امن برای درآمدهایی است که صاحبان واقعی نامشخصی دارند. "زینون" در عین اینکه مدیر مد مدیا است در شرکت دیگری با عنوان «اسکوردیس، پاپاپترو» نیز فعال است. این شرکت موسسه ای حقوقی است که نه تنها نماینده مد مدیا است که در تاسیس آن نیز همکاری داشته است. "مکیس کریسومیلاس" کارمند این موسسه می گوید موسسه ما از نشانی خود و کارمندانش برای ثبت شرکت های خارجی استفاده می کند. ما وکالت ۴ تا ۵ هزار شرکت را برعهده داریم. او توضیح می دهد که ذکر نام آنها می تواند برایشان دردسرساز باشد. بنابراین او نام هایی را از فهرست کتابچه اسب های گرانقیمت مزایده ای در ایالات متحده انتخاب می کند. او همچنین از نام خیابان های لندن و دیگر شهرهای اروپایی برای نامگذاری این شرکت ها استفاده می کند. قوانین قبرس، به مالکین واقعی این شرکت های صوری این اطمینان را می دهد که نامشان محرمانه باقی بماند. دست کم پنج تا از هشت شرکت سهامدار ویدئو اینترنشنال که روی هم رفته ۶۹ درصد سهام آن را دارند، در قبرس ثبت شده اند که عبارتند از مد مدیا، نامیرال تردینگ سنتر، دوار اینوستمنت لیمیتد، ریبورک لیمیتد و آتالیون اینوستمنت لیمیتد. با جستجو بیشتر درباره مالکیت این شرکت ها، می توان ردپای آنها را در پاناما و جزایر ویرجین بریتانیا در دریای کارائیب یافت که به همان اندازه مبهم و نامشخص است. "کری استینوور" مشاور و وکیل در حوزه تحریم ها در موسسه حقوقی کرول اند مورینگ، این شبکه از شرکت های صوری را «پرچم سرخ» خواند. او می افزاید که آنگونه که قانون می گوید بر CTCواجب است تا مالکیت سودمند آن شرکتی را که با آن تجارت می کند بشناسد تا از این موضوع اطمینان پیدا کند که نهاد و سازمانی تحریم شده ای در پایان این زنجیره وجود ندارد. سخنگوی شرکت ویدئو اینترنشنال بدون اشاره به نام کسانی که در پشت پرده این شرکت های صوری قرار دارند، تنها عنوان می کند که آنها در فهرست تحریم ها قرار ندارند. او می افزاید که دلیل اینکه چرا این اتفاق نمی افتد به این خاطر است که سهامداران آن اینگونه تصمیم می گیرند. یکی از مقامات CTC از پاسخ به این پرسش که چه اقدامی برای مشخص شدن نقض تحریم ها انجام داده امتناع ورزید و اظهار داشت که CTC با وزارت خزانه داری ایالات متحده برای اطمینان از پایبندی به قوانین همکاری کرده است. بانکی درجه متوسط یک روز پس از آنکه باراک اوباما، بانک روسیه را در فهرست سیاه خود قرار داد، پوتین با مشاور امنیت ملی خود دیدار کرد و در این دیدار عنوان شد که در مجموع ۲۰ نفر مورد تحریم قرارگرفته اند که سه نفر از اعضای شورای امنیت ملی کشور که از رفقای قدیمی پوتین هستند در میان آنها دیده می شود. پوتین به طعنه ادامه داد که باید از آنها دوری کرد و به سردی گفت که آنها ما را بی اعتبار کردند. پوتین درباره بانک روسیه اذعان داشت که تا جایی که من می دانم این بانک، بانکی درجه متوسط است. بنده حسابی در این بانک ندارم اما مطمئنن در آن حسابی باز می کنم. او سپس به دستیاران خود دستور داد تا حقوق ماهیانه اش به مبلغ حدود ۷۵۰۰ دلار را در حسابش در آن بانک واریز کنند. کووالچوک مدتی بعد در مصاحبه کم نظیر تلوزیونی با دیمیتری کیسلیوف، موضع رئیس جمهور را پشتوانه قوی و محکمی برای خود خواند. به گفته او، شخصیت و موقعیت اجتماعی رئیس جمهور سیلی از مشتریان جدید را روانه این بانک کرد؛ از جمله آنها پیرزن با انگیزه ای بود که خواست تا پس انداز زندگی اش را به این بانک بسپارد. برای بانکی با اندوخته میلیاردی، سرمایه این پیرزنی، مبلغ ناچیزی است اما واقعیت این است که اعتبار برای بانک بیشتر از سرمایه مالی ارزش دارد. او افزود که موضع پوتین در این موضوع موثر بوده ودر آن شکی نیست. او همچنین ادامه داد مردم با حس ششم خودشان می فهمند که کجا سود بیشتری کسب می کنند. تلاش پوتین در پشتیبانی از بانک نمادین نبود. او به بانک مرکزی دستور داد تا در صورت نیاز کمک هایی را به این بانک ارائه دهد. بنابر گزارش های رسانه های روسی، شرکت های انرژی وابسته به دولت، حساب های خود را به این بانک منتقل کردند و مقامات سنت پترزبورگ و مناطق حاشیه ای آن به دستگاه های وابسته دستورات مشابهی دادند. افزون بر این در مجلس دوما، حزب اصلی وابسته به پوتین در مصوبه ای اقدام به لغو قانونی کردند که در عمل مانع از دستیابی بیشتر از ۳۵ درصد ویدئو اینترنشنال به بازار تبلیغاتی می شد. در ۱۰ آوریل نیز شورای بازار وارد عمل شد. این شورا که بازار فروش عمده برق روسیه به ارزش ۳۵ میلیارد دلار را ساماندهی می کند، سازمانی غیرانتفاعی است که ۲۲ عضو از جمله وزاری دولت و همچنین تولید و عرضه کنندگان عمده برق را در بردارد. یکی از اعضای این شورا، مدیر شرکت خصوصی اینتر رائو است که از دل شرکت دولتی انحصاری که قبلن در حوزه برق فعال بود، در آمد. مدیرکل آن بوریس، پسر کووالچوک است و رئیس هیات مدیره آن نیز ساچین، رئیس غول نفتی دولتی روس نفت و یکی از مشاوران نزدیک پوتین است. این شورا در دفتر خود در مرکز تجارت جهانی مسکو تشکیل جلسه داد. سخنگوی آن از بیان مصوبات آن طفره رفت و تنها عنوان داشت که اعضا به اندازه حد نصاب در این نشست شرکت داشتند. به گفته او گرفتن تصمیم بر سر اینکه امور تجاری به بانک روسیه منتقل شود یکی از موضوعات عادی در جلسات منظم آن روز بود. در مطالبی که در پایگاه اینترنتی این شورا در ماه می منتشر شد، "ماکسیم بایستروف" مدیر آن گفت که بانک روسیه ما را به قیمتی پایین تر از قیمت پیشنهادی بانک آلفا خرید. اما او از ارائه توضیح بیشتر خودداری کرد و بانک آلفا نیز اظهار نظری در این باره نکرد. در همان حال که ایالات متحده و اروپا فشار خود را بر اقتصاد روسیه بیشتر می کنند، این پرسش مطرح است که تا چه زمانی دولت روسیه می تواند به حمایت خود از نهادهای مورد تحریمی که روز به روز بر تعدادشان افزوده می شود ادامه دهد. اقتصاد روسیه حتی پیش از الحاق کریمه نابسامان بود. بانک توسعه و بازسازی اروپا اخیرا پیش بینی کرده که با توجه به تاثیر فزاینده تحریمهای غربی و همچنین عمل مقابله به مثل پوتین، اقتصاد این کشور در سال آینده با چالش جدی روبرو خواهد شد. دیگر شرکت هایی که به پشتیبانی از بانک روسیه برخاسته اند، از دولت انتظار کمک دارند. اخیرا دولت اعلام کرده ۶.۶ میلیارد دلار را به دو شرکت دولتی که دسترسی شان به دارایی های خارجی شان قطع شده می دهد. همچنین ساچین از شرکت روس نفت از دولت درخواست ۴۲ میلیارد دلار قرض کرده است. پوتین نسبت به تحریم های ظالمانه بر مردم کشورش اعتراض کرده و اعلام داشته این تحریم ها خللی درباره موضع این کشور در قبال کریمه و یا اکراین وارد نخواهد کرد. او در نشست اقتصادی در سنت پترزبورگ در ماه می عنوان داشت که «بله این افراد رفقای من هستند و من به داشتن چنین رفقایی افتخار می کنم. همه آنها رفقای واقعی من هستند و تجارتشان کاملا به نفع کشور روسیه است. آیا این تحریم ها زیانی را متوجه آنها کرده است؟ بله. اگر صادقانه بگویم بله تاثیری داشته است. اما آنها مدیران ورزیده و کارآزموده ای هستند و همه سرمایه خود را در راه وطن خرج کرده اند، بنابراین درباره این تحریم ها زیاد نگران نیستیم.» نویسندگان: استیون لی مایرز، جو بیکر و جیم یاردلی؛ برگردان: یاسر میری، عضو شورای نویسندگان ایراس؛ منبع: نیویورک تایمز؛ پایان متن/