| ایراس؛ حمله اسرائیل به غزه بار دیگر این منطقه را در کانون توجهات بین المللی قرار داد. نگرانی از به وجود آمدن بحرانی انسانی در غزه با واکنش بسیاری از دولت ها مواجه شد که نسبت به اقدام اسرائیل و حمایت های غرب از آن بیمناک بودند. در این میان برخی کشورها علاوه بر اتخاذ مواضع اعلامی و ابراز رسمی نگرانی از حمله اسرائیل به غزه، مایل بودند تا از طریقه حمایت عملی از حماس و مردم فلسطین نسبت به بحران غزه واکنش نشان دهند که از جمله این کشورها می توان به روسیه اشاره کرد. آن طور که رسانه های بین المللی گزارش داده اند روسیه ضمن محکوم کردن اقدام اسرائیل و اعلام نگرانی از به وجود آمدن فاجعه انسانی در غزه، به حمایت از طرح صلح مصر و تلاش های میانجی گرایانه این کشور پرداخته است. با توجه به اهمیت موضع روسیه به عنوان کشوری قدرتمند و رقیب غرب در منطقه، نوشتار حاضر در صدد است به بررسی رویکردها و مواضع روسیه در حمله اخیر اسرائیل به نوار غزه بپردازد. ► زمینه های حمله اسرائیل به غزه: اخیرا تحولاتی در منطقه و فلسطین اشغالی رخ داد و منجر به تصمیم رژیم صهیونیستی در حمله به باریکه غزه شد. یکی اینکه توافقاتی که فتح و حماس برای تشکیل دولت وحدت ملی شکل گرفت، سبب شد تا وحدتی در میان فلسطینیان شکل گیرد و اسرائیلی ها به این دلیل که نمی خواهند زیر بار صلح بروند، با هرگونه زمینه سازی برای صلح هم مخالفت می کنند (هانی زاده، ۱۳۹۳). نکته دوم اینکه اسرائیل از تحولات منطقه و قدرت منطقه ای که پشت سر حماس حضور دارد، ارزیابی هایی دارد که در شرایط کنونی منطقه در بدترین وضعیت خودش در سال های اخیر قرار دارد. جنگ داخلی تمام عیار در سوریه جریان دارد، در عراق بحران داخلی و نیروهای تروریستی تمام جریان های داخلی این کشور را درگیر کرده است، در لبنان اختلافات شدید است، در مصر طی چند سال اخیر، چندین بار قدرت جا به جا شده و آن کشور هم در وضعیت بحرانی داخلی به سر می‌برد. در نتیجه این وضعیت، شاهد هستیم علی رغم جنایات و کشتاری که اسرائیل انجام می‌دهد، کشورهای منطقه که همواره عامل موثر و ابتکاری در اختیار نیروهای فلسطینی و طرفدار مقاومت فلسطینی بوده‌اند، در محاق فرو رفته‌اند. نکته سوم هم اینکه، شرایط مشکوکی که پیش آمد و سه نوجوان اسرائیلی ربوده شدند و بعد هم کشته شدند و هنوز هم مشخص نیست که چه کسانی این اقدامات را انجام دادند، زمینه‌ساز شد تا اسرائیل دست به چنین جنایاتی بزند. این مقدمات تشدیدکننده برای اسرائیل بوده است(Israel IDs ۲ main suspects in teens' disappearance, ۲۰۱۴). و چون جام جهانی فوتبال در برزیل در جریان بود اسرائیل حمله خود را آغاز کرد. جنگي كه اسرائيل عليه غزه به راه انداخت، سومين رويارويي نظامي است كه بين رژيم صهيونيستي و جنبش‌هاي مقاومت اسلامي در نوار غزه- از زمان به قدرت رسيدن حماس در جولاي ۲۰۰۷ (تير ۱۳۸۶) – شعله ور شده است. ► رویکردها و مواضع روسیه به تحولات فلسطین و جنگ غزه روسیه در پانزده سال اخیر، بیشتر درگیر مسائل داخلی، تحولات حوزة پیرامونی (سی.آی.اس) و روابط با اروپا، آمریکا بوده و کمتر فرصت ابراز وجود در عرصة خاورمیانه و تحولات فلسطین را یافته، اما گهکاه کوشیده است تا از نفوذ سنتی خود در این منطقه نیز دفاع کند. در این رابطه می توان به عضویت روسیه در کمیسیون چهار جانبه حل مسأله فلسطین و سفر پوتین به فلسطین و مصر اشاره کرد. این موضوع با پیروزی حماس در انتخابات پارلمانی و موضع متفاوت کرملین در استقبال از آن و دعوت مسئولان این سازمان به مسکو صورت جدی تری به خود گرفت(کرمی، ۱۳۹۳) که در حمله اخیر اسرائیل به غزه موجب تفاوت در رویکرد روسیه نسبت به جنگ اسرائیل و نیروهای مقاومت شد. - عدم معرفی حماس به عنوان سازمان تروریستی رابطه روسیه با حماس، در سال ۲۰۰۶، پس از آنکه این سازمان در انتخابات فلسطین به پیروزی رسید و در سال ۲۰۰۷ تقویت شد و کنترل نوار غزه را بر عهده گرفت، آغاز گردید. روسیه جزو قدرت‌های بزرگی است که روابط رسمی خود را با حماس حفظ کرده است و آن را به عنوان سازمانی تروریستی نمی‌شناسد. در سال ۲۰۰۶، "سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه، میزبان هیئت نمایندگانی از حماس بود که این دیدار، برای حماس دستاورد باارزشی در شناخت بین المللی به شمار می‌آمد. از آن زمان به بعد، لاوروف، مرتبا با خالد مشعل، رهبر حماس، دیدار و گفت و گو می‌کند (روسیه به دنبال پر کردن خلا آمریکا در خاورمیانه است، ۱۳۹۱). - انتقاد از رژیم صهیونیستی به نظر می رسد روسیه به عنوان کشوری تاثیرگذار در منطقه از رخدادهای ایجاد شده میان فلسطین و رژیم صهیونیستی در غزه بسیار ناخرسند است و این موضوع را در کنار شرایط موجود در سوریه به عنوان چالشی می داند که ممکن است امنیت را در کل منطقه با خطر رو به رو سازد. طی روزهای اخیر با بالا گرفتن بحران در غزه به دلیل اقدامات غیرمنطقی رژیم صهیونیستی مقام های روسی رویکردهای منتقدانه ای را به جنایات این رژیم از خود نشان داده اند. اینگونه مواضع از سوی مسکو در بحران های منطقه ای بی سابقه نیست. طی آنچنانکه در جریان مناقشه ایجاد شده در سوریه نیز شاهد بودیم، مسکو به هیچ عنوان با خواسته های غرب برای تصمیم گیری در خصوص آینده سوریه همراهی نکرده و همچنان تنها راه حل بحران ایجاد شده در سوریه را گفت و گو میان دولت و رهبران گروه های مخالف می داند (تقابل روسیه با آمریکا در جنگ غزه، ۱۳۹۱). - تاکید بر ضرورت برقراری آتش بس در شرایط کنونی، روسیه درگیر مسائل اوکراین است. لذا به دلیل مشکلات امنیتی، خیلی به بحران غزه وارد نشده است (هانی زاده، ۱۳۹۳). با این حال، پس از شروع بحران مسکو بر ضرورت برقراری آتش بس در نوار غزه تاکید کرده و از وخیم تر شدن اوضاع و کشته شدن شمار زیادی در غزه و وخامت اوضاع انسانی در این منطقه ابراز نگرانی عمیق کرده است (Russia blind to Gaza, ۲۰۱۴). روسیه همچنین از تلاش های مصر با هدف متوقف کردن جنگ و دستیابی به راه حل سیاسی دائم در نوار غزه استقبال کرده و تنها راه حل ایجاد آتش بس در منطقه را از طریق اقدامات سیاسی ممکن می داند. از این رو، اعلام آمادگی کرده که در شورای امنیت و کمیته بین المللی چهار جانبه برای دستیابی به راه حلی سیاسی تلاش نماید. در همین راستا، وزارت خارجه روسیه با انتشار بیانیه ای خاطر نشان ساخت که مسکو آماده است به طور دوجانبه یا چند جانبه برای حل و فصل بحران کنونی غزه تلاش کند (Evseev, ۲۰۱۵). - پیشنهاد ایجاد گروه تماس مسکو به وضوح درک می کند که پایان اجتناب ناپذیر به درگیری های مسلحانه در نوار غزه مشکل فلسطین و اسرائیل را حل نمی کند و این نیاز به تغییرات مثبت در توسعه اجتماعی و اقتصادی در سرزمین های فسلطینی دارد. به همین دلیل است که روسیه پیشنهاد ایجاد یک گروه تماس متشکل از سازمان های جامعه مدنی که توصیه های مناسب را داشته باشد ارائه کرده است. بنابراین درصورتی که تشدید درگیری های مسلحانه در غزه ادامه یابد، در چنین شرایطی روسیه نه تنها برای توقف درگیری ها تلاش می کند بلکه طرح پیشنهادی خود را برای حل و فصل مناقشه فلسطین و اسرائیل بر اساس تجدید حیات گروههای چهار جانبه و دخالت نمایندگان اتحادیه عرب بنا نهاده است (Evseev, ۲۰۱۴). ► نتیجه گیری روسیه به عنوان کشوری تاثیرگذار در منطقه طی سال های اخیر همواره با سیاست های منفعت جویانه غرب در منطقه مخالفت کرده است. غربی ها همواره از چالش های ایجاد شده در منطقه خاورمیانه و مناطق همجوار به نفع خود سود برده اند. لذا تضعیف منطقه با خواست ها و سیاست های بلندمدت روسیه به هیچ وجه همخوانی ندارد. روسیه به ویژه از زمان روی کار آمدن ولادیمیر پوتین در عرصه سیاسی این کشور، در سیاست های منطقه ای در جهت مخالف غرب حرکت کرده است که در تحولات اخیر خاورمیانه به وضوح شاهد این رویکرد از سوی مسکو بوده ایم. لذا منطقی به نظر می رسد که روسیه خواهان ناامنی در منطقه نباشد؛ زیرا وضعیت های این چنینی ضمن آنکه به کشتار و ویرانی می انجامد ممکن است به دیگر بخش های منطقه نیز تسری یابد و ایجاد چنین شرایطی به نفع کل منطقه نخواهد بود و منافع ملی مسکو را نیز به خطر خواهد انداخت. نویسنده: مصطفی محمدی، عضو شورای نویسندگان ایراس؛منابع: - تقابل روسیه با آمریکا در جنگ غزه(۱۳۹۱)، قابل دسترسی در: http://www.bultannews.com/fa/news/۱۱۱۷۴۷ - حمدان، اسامه(۱۳۹۳)، اسرائیل برای جنگ به غزه از رویدادهای بین المللی سو استفاده کرد، قابل دسترسی در: http://www.yjc.ir/fa/news/۴۹۱۸۱۶۱ - روسیه به دنبال پر کردن خلا آمریکا در خاورمیانه است(۱۳۹۱)، قابل دسترسی در: http://fararu.com/fa/news/ - کرمی، جهانگیر(۱۳۸۷)، روسیه و بحران غزه، قابل دسترسی در: http://www.aftabir.com/articles/view/politics/diplomacy/c۱c۱۲۳۲۲۸۱۶۷۲_gaza_russia_p۱.php - هانی زاده، حسن(۱۳۹۳)، علل و نتایج حمله اسرائیل به غزه، قابل دسترسی در: http://www.jonoubnews.ir/showcontent.aspx?mnnX۴t۸y۸EbrKmImqSXuvA - Evseev, Vladimir (۲۰۱۴), Russia has a role to paly in resolving the Israeli-palestinian crisis, Avalible at: http://www.russia-direct.org/content/russia-has-role-play-resolving-israeli-palestinian-crisis - Israel IDs ۲ main suspects in teens' disappearance (۲۰۱۴), Avalible At: http://www.cbsnews.com/news/israel-ids-۲-main-suspects-in-teens-disappearance. - Russia blind to Gaza (۲۰۱۴), Avalible at: http://www.dailystar.com.lb/Opinion/Editorial/۲۰۱۴/Jul-۲۵/۲۶۵۰۵۰-russia-blind-to-gaza.ashx#axzz۳۹xzD۱yyS¬ پایان متن/ |  |
↧
رویکردها و مواضع روسیه در حمله اسرائیل به غزه
↧