ایراس؛ اقوام بومي و كم جمعيتي در برخي مناطق شمالي روسيه، سيبري و خاور دور زيست مي كنند كه از محل اقامت تا روش هاي امرار معاش خويش را از نياكان به ارث برده اند. هر يك از اين اقوام گروه هاي حداقل ۵۰ هزار نفري را تشكيل مي دهند و جالب است كه به عنوان جماعت مستقل محسوب مي شوند و تعداد كل جمعيت آن ها ۲۴۴ هزار نفر مي باشد. اين اقوام از گروه هاي مختلفي چون: آلئوت ها، دولگان ها، كورياك ها، مانسي ها، نانايتسي ها، هانتي ها، چوكچي ها و ... تشكيل يافته اند كه در امتداد سواحل اقيانوس شمالي و آرام از مرزهاي شمال غرب تا شمال شرق روسيه زيست مي نمايند. مناطقي كه زيستگاه اين اقوام مي باشد از ويژگي هاي منحصر به فردي برخوردار است. اين منطقه دامنه اي را تشكيل مي دهد كه به لحاظ فرهنگي توسعه يافته است و به موازات فرهنگ، محيط زيست را در نظر گرفته و مسيرهاي مشخصي را براي كوچ گوزن پروران ايجاد كرده و در برخي فصول نيز شرايط شكار و ماهي گيري مهيا مي شود. وجود استراحت گاه هاي مختلف و شيوه زندگي ملت ها به اين مناطق جذابيت دوچنداني بخشيده است.آموزش و تحصيل در اين منطقه جريان دارد؛ چراكه ۵۰% از جمعيت تحصيلات ابتدايي و ناتمام متوسطه را دارا مي باشند و تنها ۱۷% كاملا بيسوادند. با وجود تمام اين زيبايي ها و جذابيت ها اميد به زندگي ۴۹ سال رقم خورده است.ملت هاي شمالي به شيوه كوچ، نيمه كوچ و يا سكونت دائم در يك منطقه زندگي مي كنند. حفظ فرهنگ و هويت ملي و دارا بودن جهان بيني خاص سبب تمايز اين افراد از ساير كوچ نشينان شده است.معاش آن ها از طريق پرورش گوزن، شكار، ماهيگيري، جمع آوري قارچ و توت هاي وحشي و همچنين صيد تامين مي شود. اما عدم سازگاري شيوه سنتي معيشت اين افراد با توجه به شرايط معاصر اقتصادي زندگي شان را با پيچيدگي هايي روبرو كرده است.توسعه صنعتي ذخاير ارضي شمال روسيه امكان انجام فعاليت هاي سنتي اقتصادي را براي ملت هاي كم جمعيت مناطق شمالي بطور قابل ملاحظه اي محدود نموده است. بخشي از رودخانه ها و مخازن آن كه پيش از اين براي صيد مورد استفاده قرار مي گرفت امروزه اهمست شيلاتي خود را از دست داده است و سبب شده كه وضعيت معاش اين ملت ها همانند سابق از سطح رفاه برخوردار نباشد و حتي برخي در آستانه انقراض قرار گيرند.گفتني است كه آينده ملت هاي بومي و كم شمار بستگي به توسعه شرايط فعاليت هاي اقتصادي خواهد داشت و از اينرو طي ساليان اخير حفظ حقوق اين دسته از اقوام روس در برنامه توسعه اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي دولت روسيه قرار گرفته است. تحریریه ایراس/