ایراس؛ پوشکین، فردوسی روس است که با توانی بی مانند، کاخ بلند زبان مادری اش را از گزند حوادث و تاخت و تاز فرهنگ بیگانه در امان نگاه داشت. «پشت سر گذاشتهام پلهای تمنا را/ و بیرغبتم بر آرزوهای گذشته/ همراهی ندارم/ جز رنجهایی که میراث بیهودگی درون مناند/ و دیهیمی که گلهای شادابش بیرحم در تازش بورانهای سرنوشت شوم فسرد» آن چه خواندیم بخشی از اشعار شاعر گرانقدر روس" آلکساندر سرگئیویچ پوشکین" بود. این شاعر پر آوازه، نمایشنامه نویس و نویسنده و بنیانگذار ادبیات نوین روسیه، در ۶ ژوئن ۱۷۹۹ در خانواده قدیمی اصیل زاده «دوریان» از نسل قدیم بویارها درمسکو بدنیا آمد. پوشکین در نوجوانی زیر نظر بسیاری معلمان خانگی خارجی، از زن و مرد آموزش دید، اما مهمترین منبع و آموزش اولیه او کتابخانه پدرش بود که در آن آثار کلاسیک قرن هفدهم و هجدهم فرانسه گرد آوری شده بود. در سال ۱۸۱۱ پوشکین در ۱۲ سالگی از جمله ۳۰ دانش آموزی بود که برای تحصیل در کلاس اول دبیرستان تسارسکویه سلو برگزیده شده و وارد این آموزشگاه سلطنتی شد. (۱) استعداد شگفت پوشکین در همان نخستین شعرهایش نمایان بود. شعر «به دوست شاعرم» نخستین اثر چاپ شده پوشکین است و هر چند که رنگ و بوی شعر تغزلی فرانسوی را دارد اما در نوع خود شاهکاری به حساب می آید. زبان فرانسه در این زمان محبوبیتی بسیار بیش از زبان مادری در میان روسها داشت. تا آنجا که خانواده های درباری روسیه گفتگو به زبان فرانسه را بسیار شایسته می پنداشتند و برای کودکانشان نیز معلمان فرانسوی می گماردند. در این میان ظهور پدیده ای به نام پوشکین، سبب پاسداشت زبان و ادبیات روسیه شد و چنان گام بلندی در این راه برداشت که زبان ادبی امروز روسیه وامدار تلاش اوست. موفقیت های ادبی پوشکین در دوران مدرسه باعث شد تا به هنگام فارغ التحصیلی از مدرسه لقب «امید ادبیات وطن» را به همراه داشته باشد. او با سرودن منظومه «روسلان و لودمیلا» و چاپ آن در آگوست ۱۸۲۰ سبب نارضایتی شدید امپراتور از رفتار و اشعار تند خویش شد و همین امر زمینه تبعید به سیبری و مجازات هایی از این دست را برای پوشکین ایجاد کرد. در سال ۱۸۳۱، پوشکین با ناتالیا گانچارووا، زیباترین دختر محافل مسکو، پیمان زناشویی بست و به عنوان هدیه عروسی از جانب تزار اجازه چاپ «باریس گادونف»را کسب کرد. زندگی شخصی و خانوادگی وی در مسیر آرام خود به پیش میرفت تا اینکه در ۲۹ ژانویه ۱۸۳۷، روسیه پوشکین گرانقدر را از دست داد. او در دوئل عشقی دچار حادثه شد و بالاخره در راه حفظ شرافت جان خود را از دست داد. پیکر وی در صومعهای نزدیک میخایلوفسکویه، روستای پدریاش که امروزه به پوشکینسکیه گوری معروف است، در کنار مادرش به خاک سپرده شد و به گفته درژاوین: «خورشید شعر روسیه غروب کرد.» (۲)هنوز در زبان روسی پدیده ای همچون پوشکین ظهور نکرده است. وی نویسنده نخستین داستان منظوم روسیاست که هنوز هم می توان از خواندن آن لذت برد. هر یک از آثار عمده او در داستان منثور در نوع خود شاهکاری است. نامههای او نیز بهترین نمونه زبان روسی است. تأثیر فرهنگی پوشکین به ادبیات محدود نمی شود. پهنه موسیقی سراسر تحت تاثیر اوست. اپراهاییکه بر اساس آثار پوشکین ساخته شده در قیاس با هر نویسنده دیگر بمراتب بیشتر است. آثار پوشکین مضمون فیلمهای بسیار شده و شمار فراوانی از مجسمه سازان، نقاشان، و تصویر گران را الهام بخشیده است. افزون براین، از آن زمان که مردم روس در پی تعریف مفهوم روس بودن بر آمدهاند،شخصیت پوشکین بارها و بارها موضوع تفاسیر گوناگون شدهاست. زندگینامه های بسیار، و نیز رمانهایی بر اساس زندگی پوشکین نوشته شدهاست. (۳)اهمیت ظهور این پدیده ادبیات تا آنجاست که همزمان با سالروز ولادت او در فدراسیون روسیه، این روز به عنوان "روز زبان روسی" نیز گرامی داشته می شود.نویسنده: زهره خان محمدی، دبیر فرهنگی سایت ایراس؛منابع:(۱) http://www.madomeh.com/۱۳۹۲/۰۳/۱۸/۵۵۵-۱۲/(۲) http://rusi۸۸.blogfa.com/post-۵۷.aspx(۳) http://vista.ir/article/۳۴۳۰۳۰/